Akcja na Kutscherę – 80. rocznica
1 lutego 2024
Akcja likwidacji zbrodniczego dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery została wykonana 1 lutego 1944 roku przez oddział „Pegaz” Kedywu – Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej. Jest ona jedną z najważniejszych i najskuteczniejszych akcji przeprowadzonych przez żołnierzy AK. Likwidacja niemieckiego zbrodniarza ograniczyła krwawą politykę represji ze strony okupanta i wywołała przerażenie niemieckich dygnitarzy, którzy przestali się czuć bezkarni.
W Archiwum Akt Nowych znajduje się kilka najważniejszych archiwalnych świadectw akcji.
Pod widocznymi w meldunku i raporcie z akcji pseudonimami zapisani są:
Lot - Bronisław Pietraszewicz
Juno - Zbigniew Gęsicki
Kruszynka - Zdzisław Poradzki
Olbrzym - Henryk Humięcki
Cichy - Marian Senger
Ali - Stanisław Huskowski
Miś - Michał Issajewicz
Bruno - Bronisław Hellwig
Sokół - Kazimierz Sott
Wywiadowczynie:
Kama - Maria Stypułkowska-Chojecka
Dewajtis – Elżbieta Dziębowska
Hanka - Anna Szarzyńska-Rewska
Galeria zdjęć
-
Meldunek Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” - dowódcy oddziału „Pegaz” do Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil” - dowódcy Kedywu, o likwidacji dowódcy SS i policji w dystrykcie warszawskim Franza Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 2.
-
Meldunek Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” - dowódcy oddziału „Pegaz” do Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil” - dowódcy Kedywu, o likwidacji dowódcy SS i policji w dystrykcie warszawskim Franza Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 2.
-
Raport Stanisława Huskowskiego ps. „Ali” – zastępcy dowódcy akcji na F. Kutscherę, z jej przygotowań i przebiegu; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII-22.
-
Raport Stanisława Huskowskiego ps. „Ali” – zastępcy dowódcy akcji na F. Kutscherę, z jej przygotowań i przebiegu; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII-22.
-
Raport Stanisława Huskowskiego ps. „Ali” – zastępcy dowódcy akcji na F. Kutscherę, z jej przygotowań i przebiegu; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII-22.
-
Raport Stanisława Huskowskiego ps. „Ali” – zastępcy dowódcy akcji na F. Kutscherę, z jej przygotowań i przebiegu; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII-22.
-
Pismo Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” – dowódcy oddziału „Pegaz”, do Wacława Janaszka ps. „Bolek” – szefa sztabu Kedywu, w sprawie raportu z akcji na F. Kutscherę oraz ocena akcji; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII/19.
-
Pismo Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” – dowódcy oddziału „Pegaz”, do Wacława Janaszka ps. „Bolek” – szefa sztabu Kedywu, w sprawie raportu z akcji na F. Kutscherę oraz ocena akcji; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII/19.
-
Pismo Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” – dowódcy oddziału „Pegaz”, do Wacława Janaszka ps. „Bolek” – szefa sztabu Kedywu, w sprawie raportu z akcji na F. Kutscherę oraz ocena akcji; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII/19.
-
Pismo Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” – dowódcy oddziału „Pegaz”, do Wacława Janaszka ps. „Bolek” – szefa sztabu Kedywu, w sprawie raportu z akcji na F. Kutscherę oraz ocena akcji; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII/19.
-
Pismo Adama Borysa ps. „Pług”, „Bryl” – dowódcy oddziału „Pegaz”, do Wacława Janaszka ps. „Bolek” – szefa sztabu Kedywu, w sprawie raportu z akcji na F. Kutscherę oraz ocena akcji; AAN, Armia Krajowa, sygn. VIII/19.
-
Biuletyn Informacyjny z 24 lutego 1944 roku. Komunikat o wykonaniu wyroku na F. Kutscherze; AAN, Zbiór prasy konspiracyjnej i powstańczej, sygn. 71/5.
-
Biuletyn Informacyjny z 2 marca 1944 roku. Dowcip dotyczący kontrybucji nałożonej przez okupantów w ramach kary za zabicie F. Kutschery; AAN, Zbiór prasy konspiracyjnej i powstańczej, sygn. 71/5.
-
Niemieckie obwieszczenie z okresu terroru zaprowadzonego przez F. Kutscherę; AAN, Niemieckie władze okupacyjne 1939-1945 - zbiór akt, sygn. 145.
-
Niemieckie obwieszczenie z okresu terroru zaprowadzonego przez F. Kutscherę; AAN, Niemieckie władze okupacyjne 1939-1945 - zbiór akt, sygn. 145.
-
Niemieckie obwieszczenie wydane po wykonaniu wyroku na F. Kutscherze; AAN, Niemieckie władze okupacyjne 1939-1945 - zbiór akt, sygn. 145.
-
Franz Kutschera; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
-
Zdjęcia z pogrzebu F. Kutschery; AAN, Akta Piotra Stachiewicza, sygn. 131.
